Psikolojik Danışma ve Rehberlik Birimi

Psikolojik Danışma ve Rehberlik Bölümümüzde, öğrencilerin gelişim dönemi ihtiyaçlarına uygun rehberlik programları geliştirilir ve uygulanır. Bu programlar, her bireyin olgunlaşma sürecinde geçireceği evrelerin özellikleri göz önünde bulundurularak hazırlanır.

Psikolojik danışmanlar; sadece sorun yaşayan öğrenciler ile değil, tüm öğrencilerle çalışırlar. Bölümümüzde sürdürülen çalışmalar; öğrencilerin temel sosyal becerilerini geliştirmeye, özgüven ve sorun çözme becerilerini kazandırmaya yöneliktir. Ayrıca öğrencilerimizin kişisel hedeflerini belirleme ve gerçekleştirmelerine yardımcı olunur, gelecekleri için karar almalarında yol gösterilir. Etkin zaman kullanımı ve verimli ders çalışma yollarının aktarılması ile öğrencilerimizin akademik gelişimleri de desteklenir.

Öğrenciye Yönelik Çalışmalar:
• Oryantasyon çalışmaları
• Tanıma çalışmaları
• Yönlendirme çalışmaları
• Akademik başarıyı artırma çalışmaları
• Oryantasyon çalışmaları
• Tanıma çalışmaları
• Yönlendirme çalışmaları
• Danışmanlık çalışmaları

Veliye Yönelik Çalışmalar:
• Veliyi tanıma çalışmaları
• Anne-baba danışmanlık çalışmaları
• Konferans ve grup çalışmaları
• Okul sistemini tanıtmaya yönelik çalışmalar
• Öğrencinin gelişimine yönelik konferanslar
• Ebeveyn beceri kazandırma programları
• Bültenler aracılığı ile bilgilendirme
• Okul Aile Birliği ile işbirliği

Rehberlik, bireyin kendini anlaması, problemlerini çözmesi, gerçekçi kararlar alması, kapasitelerini geliştirmesi, çevresine dengeli ve sağlıklı bir uyum yapması ve böylece kendini gerçekleştirmesi için uzman kişilerce bireye yapılan psikolojik yardımlardır. Eğitim süreci içinde rehberlik hizmetleri, öğrencinin gelişmesine ve uyumuna yardım etmeye yöneliktir. Rehberliğin temel ya da nihai amacı, bireyin kendini gerçekleştirmesidir.

Rehberlik ile ilgili tanımlarda üzerinde durulan bazı noktalar şunlardır:
• Rehberlik bir süreçtir.
• Bireye yöneliktir.
• Bireye yardım etmeyi hedefler.
• Kendini gerçekleştirme sürecine destek olur.
• Profesyonel ve bilimsel yardıma dayalı bir süreçtir.
• Karar verme becerilerini geliştirir.
• Kendini tanıma temeldir.

REHBERLİK NE DEĞİLDİR?
1. Rehberlik ve psikolojik danışma yardımı, bireye tek yönlü olarak doğrudan doğruya yapılan bir yardım değildir. Rehberlik ve psikolojik danışma yardımı ancak karşılıklı bir etkileşim sonucu gerçekleştirilebilir. Rehberlik ve psikolojik danışma yardımında hem yardımı veren hem de yardımı alan önemlidir. Bunlar arasındaki etkileşim karşılıklıdır. Bu bakımdan, rehberlik ve psikolojik danışma yardımını, tek yönlü olarak yardım edenin karşı tarafa bazı şeyler aktarması biçiminde anlamak çok yanlıştır.

2. Rehberlik ve psikolojik danışmanın temelinde bireye acımak, onu kayırmak, her sıkıntıya düştüğünde bireye kol kanat germek gibi bir anlayış yoktur. Rehberlik anlayışında birey güçlü ve değerli bir varlıktır. Rehberlik ve psikolojik danışma yardımı ile birey sahip bulunduğu gücü kullanma ve daha da geliştirme imkânına kavuşur. Bu yardım ile birey karşılaştığı sorunları çözmede kendi kendine yeterli bir düzeye erişebilir. Bunun için, rehberlik ve psikolojik danışma yardımı bütün bireylere dönüktür ve her bireyin kendini gerçekleştirme yolunda bu yardımdan kazanacağı şeyler vardır.

3. Rehberlik ve psikolojik danışma bireyin sadece duygusal yanı ile ilgilenmez. Rehberlik ve psikolojik danışma yardımında duygusal süreçler esastır. Duyguların açıklanması ve anlaşılması bu yardımın özünü oluşturur. Ancak, sürecin özelliğine işaret eden bu durumu, bireyin sadece duygusal yanı ile ilgilenme anlamına almamak gerekir. Rehberlik ve psikolojik danışma, bir bütün olarak bireyin tüm gelişimi ile yakından ilgilenir. Buna göre, sosyal, duygusal, zihinsel ve hatta fiziksel nitelik gösteren her türlü gelişim sorunu, mesleki ve eğitsel sorunlar ve tüm kişisel sorunlar rehberlik ve psikolojik danışmanın yakından ilgilendiği konulardır.

4. Rehberlik ve psikolojik danışmada kullanılan bütün yöntem ve teknikler, amaç değil sadece araçtırlar. Rehberlik ve psikolojik danışmada belirli amaçlar için çeşitli testler, envanterler, anketler kullanılabilir. Bunlardan elde edilen bilgiler sistematik bir biçimde gruplandırılıp sınıflandırılabilir. Ancak, bu bilgilerin bireye dönük olarak etkili bir biçimde kullanılması gerekir. Çünkü rehberlik ve psikolojik danışmada bireyin kendini tanımasına yardım esastır.

5. Rehberlik ve psikolojik danışma, bu yardımı alan birey bakımından, akademik bir öğrenme konusu ya da ders değildir. Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerini öğretim çalışmalarına bir ek olarak görmek ve bu çalışmaların uzantısı şeklinde algılamak yanlıştır. Genel bir kural olarak, rehberlik bireye bilgi verme işi değildir. Rehberlik ve psikolojik danışma yardımında gerektiğinde bireye verilecek bilgi, problemin çözülmesinde yardımcı olacak bir kaynağa işaret etmekten öteye geçmemelidir. Rehberlik yardımının merkezi bireyin kendisidir. Yardım konusu olan problemle ilgili daha çok bilinçlenmek ve gerekli kararları almak üzere bireye yardım esastır. Bunun için de yardım eden tarafın bilgi aktarmak gibi bir görevi yoktur.

6. Rehberlik bir disiplin görevi değildir; rehberlik yargılamaz ve ceza vermez. Okullarda rehberlik ve psikolojik danışmayı bir disiplin ve kontrol aracı olarak görmek kesinlikle yanlıştır. Rehberlik ve psikolojik danışma yardımı ile öğrenci davranışlarının değişebileceği ve böylece öğrencilerin çevresine daha sağlıklı ve dengeli bir uyum sağlayacağı düşünülürse rehberlik ve psikolojik danışma ile okul disiplini arasında ancak dolaylı bir bağlantı kurulabileceği anlaşılır. Disiplinde irdeleme, eleştirme, yargılama ve gerekirse ceza verme vardır. Bütün bunlar rehberlik anlayışında yeri olmayan unsurlardır.

7. Rehberlik ve psikolojik danışma her türlü problemi hemen çözebilecek sihirli bir güce sahip değildir. Rehberlik ve psikolojik danışma yardımında yardım alan bireyin bu yardımı almaya hazır ve istekli oluşu önemli bir noktadır. Aslında, rehberlik ve psikolojik danışma yardımının amacı bireyin “gerçekleşim düzeyini geliştirme”dir; bu da bireyin değişmesini ve yeni yaşantılara açık bir duruma gelmesini zorunlu kılar. Birey değişmeye ve yeni yaşantılara açık olduğu ölçüde rehberlik ve psikolojik danışma yardımının etkililiği artar.

Bu önemli organizasyonun amacı; öğrencilerin bir mesleği, “akademik program, eğitim, üniversitelerde sosyal yaşam, çalışma koşulları ve iş olanakları” açısından derinlemesine tanımalarını sağlamaktır. “Kariyer Meslekler Günü”nde tanıtımı yapılacak her mesleğe ait bir meslek odası bulunmaktadır. Bu meslek odalarında, o alanda çalışan bir kişi ve o alanda eğitim gören bir üniversite öğrencisi davet edilmektedir.

Mesleğin çalışma alanı hakkında bilgi vermek üzere Sanko Üniversitesi ve Holdingi ile Okul Aile Birliği’nin sağladığı destekten yararlanılmaktadır. Mesleği, üniversite öğrencisi gözüyle anlatmaları için de Sanko Okulları mezunlarından ya da öğretim görevlileri ile birlikte gelen öğrencilerden destek alınmaktadır.

Etkinlik; 40’ar dakikalık 2 ayrı oturum olarak gerçekleştirilmektedir. Oturumlarda konuklarımızın önce kendi alanlarının kısa bir tanıtımını yapmaları ve daha sonraki süreçte sohbet ortamında soru cevap şeklinde değerlendirmeleri beklenmektedir. LH, 9, 10 ve 11. sınıflar için zorunlu olan bu etkinliğe 12. sınıfların katılımı gönüllü tutulmaktadır. Bu durumda bir öğrenci 4 sene içinde en az 8 mesleği derinlemesine tanıma imkânı elde etmektedir. Her sene açılacak odalara iki senede bir yapılan öğrenci anketiyle karar verilmekte ve en çok istek alan 30 Meslek Odası açılmaktadır.

Bu güne kadar Meslekler Günü’nde yer verilen meslekler şunlardır:
• Basın Yayın ve Gazetecilik
• Bilgisayar Mühendisliği
• Çevre Mühendisliği
• Ekonomi
• Elektronik Mühendisliği
• Endüstri Mühendisliği
• Endüstri Ürünleri Tasarımı
• Gastronomi ve Mutfak Sanatları
• Genetik Mühendisliği
• Gıda Mühendisliği
• Görsel İletişim Tasarımı
• Gösteri Sanatları
• Grafik Tasarım
• Halkla İlişkiler
• Hukuk
• İnşaat Mühendisliği
• İşletme
• Kamu Yönetimi
• Kimya Mühendisliği
• Konservatuar Eğitimi
• Makina Mühendisliği
• Malzeme Mühendisliği
• Mekatronik Mühendisliği
• Mimarlık
• Moda Tasarımı
• Müzik
• Psikoloji
• Reklamcılık
• Radyo-Sinema-Tv
• Sosyoloji
• Tıbbi Biyolojik Bilimler
• Tıp
• Uluslararası İlişkiler
• Turizm ve Otelcilik
• Uluslararası Ticaret
• Yönetim Bilişim Sistemleri

İhtiyaçlar doğrultusunda sürekli zenginleştirilen Kariyer Meslekler Günü’ne bir panelle başlanmaktadır. Bu panellerde temel amaç, öğrencileri daha genel konularda bilgilendirmek ve kariyer yolculuklarında daha sağlam ilerlemeleri için onlara destek olmaktır.
Meslekler Günü’nün organizasyonunda her sene, 10. sınıflardan gönüllü olan 80 öğrenciden destek alınmaktadır. Bu öğrencilerin, üniversitelerden ya da iş dünyasından gelen konuklarla birebir eşleştirilmeleri ve bu konukları ağırlayarak gün boyu bireysel iletişim içinde olmaları sağlanmaktadır. Bu şekilde, birçok öğrencinin misafirlerle daha sonraki zamanlarda da iletişim kurduğu, kariyer gelişimleri ile ilgili birçok konuda sorular sorabildiği ve cevap alabildiği gözlemlenmektedir.

Rehberlik Programı olarak “Yaşayan Değerler Programı” uygulanması düşüncesi, Zafer Köktuna, Aysen Zorer, Oya Albayrak’ın 2000 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nde New Hampshire da gerçekleştirilen Uluslararası Okul Psikologları Kongresinde katıldıkları bir sunum ile doğdu. Bu sunum Avustralyalı bir okul müdürünün zorbaca davranışları ve şiddeti okullarında önlemek için geliştirdikleri bir programdan esinlenerek yaratılmıştı. Sunumda Avustralyalı öğrencilerin değerleri özümseyerek yaşantılarına aktarmalarıyla okul içindeki zorbalık davranışlarının azaldığı vurgulanmıştı.

Özel Sanko Okulları Rehberlik Bölümü olarak değerler programı ile unutulmaya yüz tutan bazı değerleri öğrencilerimize yeniden hatırlatmak; öğrencilerin davranışlarında sevgi, saygı, hoşgörü, dürüstlük, özgüven, sorumluluk, işbirliği ve anlayış gibi değerlerin yeşermesini sağlamak amaçlanmıştır.

Her yıl, yeni değerlerin programa eklenmesiyle öğrencilerimizin zararlı alışkanlıklardan korunması, yaşamlarında bu değerlerin yerleşmesi, hayata ve çevrelerine karşı olumlu tutum geliştirmelerine katkıda bulunulması hedeflenmiştir.

Değerlerin işlenişi, sadece okul ortamıyla sınırlı kalmamıştır. Okul dışı kurumların (huzurevi ve çevre okulları) ziyaretiyle öğrencilerde çevre bilinci ve duyarlılığın oluşmasına da katkıda bulunulmuştur.

Programın Uygulama Süreci

İşlenecek Değerlerin Seçimi:
Değerler programında hangi değerlere yer vereceğimizi belirlemek üzere bir değerler listesi hazırlanıp belirlenmiştir. Buna göre belirlenen değerler şu şekildedir:

• ATATÜRKÇÜLÜK
• SORUMLULUK
• DÜRÜSTLÜK
• SAYGI
• ÖZDİSİPLİN
• SEVGİ
• HOŞGÖRÜ
• İŞBİRLİĞİ
• ADALET
• DUYARLILIK
• GÜVENİLİRLİK
• SEVGİ
• DÜRÜSTLÜK
• YARATICILIK
• BAŞARI
• SAYGI
• HEDEF SAHİBİ OLMA
• GÜVENİLİRLİK

Her değerin, alt konu başlıklarıyla desteklenmesi sağlanmıştır.

Hizmet, başarı, zevk, akıl-bilgelik, güç, zenginlik, bağımsızlık, sevgi, estetik, sağlık, bilgi, duygusal denge, atılganlık, yaratıcılık, uzlaşma, adalet, sorumluluk, kibarlık, hedef sahibi olmak, duyarlılık, saygı, öz disiplin, işbirliği, arkadaşlık, dürüstlük, güvenilirlik, sabır, fırsat eşitliği, yardımseverlik, vatan sevgisi, çalışma alışkanlığı, çevre duyarlılığı, hoşgörü, pozitif düşünce, kültürel farklılıklara saygı, kabul, akademik dürüstlük; alt konu başlıklarımızdır.

Programın uygulanma sürecinde, değerlerin yaş özelliklerine göre farklı şekilde uygulandığını; öğrencilerden, öğretmenlerden ve anne-babalardan alınan geri bildirimlerle değerlendirildiğini ve her ay yapılan toplantılarda bir önceki ayın değerlendirmesi yapılırken, bir sonraki ayın değerinin nasıl işleneceğinin planlamasının yapıldığını görmekteyiz.

1-) Çalışma Davranışlarını Değerlendirme Ölçeği:

Bu ölçekte öğrencinin verdiği cevaplar:

1- Çalışmaya Başlamak ve Sürdürmek,
2- Bilinçli Çalışmak ve Öğrendiğini Kullanmak,
3- Not Tutmak ve Dersi Dinlemek,
4- Okuma Alışkanlığı,
5- Ödev Hazırlamak,
6- Okula Karşı Tutum,
7- Sınavlara Hazırlanmak ve Sınava Girmek,
başlıklarında değerlendirilerek her öğrenci için bölümlerden aldıkları puanlara göre yorumlar yapılmaktadır.

2-) Akademik Benlik Ölçeği:
Bu ölçek, öğrenciye uygun alanları bulmamıza yardımcı olmaktadır.

3-) Mesleki Yönelim Envanteri:
Bu envanter, testler grubundan oluşmuştur ve öğrencilerin hangi alan ve mesleklere yönelmeleri gerektiği konusunda öğrencilere yardımcı olmayı amaçlamaktadır. Envanter; Mesleki Tercih, Mesleki kişilik, Sözlü Düşünme, Sayı Kavrama, Soyut Düşünme Uzaysal Düşünme ve Mekanik Düşünme test gruplarından oluşmaktadır. Bu testlerin sonucunda öğrencinin Mesleki İlgi, Genel Yetenek ve Mesleki Kişilik profilleri çıkarılmakta ve bu profillere göre uygun meslek grupları belirlenmektedir. Envanter, öğrencinin tercih ettiği mesleklerin, kişiliğine ve yeteneğine uygun olup olmadığını da denetleyebilmektedir.

4-) Sosyometri:
Bu testte, öğrenciyi 1, 2 ve 3. dereceden isteyen (istemeyenler de alınabilir) arkadaşlarının oy toplamları alınarak puana dönüştürülür. Böylece sınıfın en çok istenilen ve istenmeyen öğrencileri tespit edilebilir ve kimlerin arkadaş grupları içinde yer aldıkları, kimlerin yalnız kaldıkları, sınıftaki kız erkek ilişkileri, baskı grupları ve benzeri durumlar tespit edilebilir. Öğrencilerin kaç kişi tarafından istendikleri ve aldıkları puanlar bir tabloda gösterilmektedir.
Bu tablodan sosyograma geçilip hangi öğrencilerin birbirlerini istediklerini, kimin kimi isteyip istemediğini, klikleri, vs. öğrenci resimleri ile beraber gösterilmektedir.

5-) Sorun Tarama Envanteri:

6-) Başarısızlık Nedenleri Envanteri:

7-) Kimdir Bu Anketi:
Bu testin sonuç tablosunda, öğrencilerin arkadaşları tarafından hangi özellikleri ile tanındığını görebiliriz.

8-) Kime Göre Ben Neyim Anketi:
Bu envanterde bulunan özelliklere göre öğrencilerin kendilerini nasıl gördükleri araştırılmaktadır. Bir özelliği kaç öğrencinin, öğretmenlere, ailesine, arkadaşlarına ve kendine göre işaretlediği görülmektedir. İstenirse herhangi bir sayının üzerine tıklanarak bu özelliği işaretleyen öğrenci listesi alınabilmektedir.

9-) Sınav Kaygısı Ölçeği:
Bu ölçekte, öğrencinin verdiği cevaplar:

1- Başkalarının sizi nasıl gördüğü ile ilgili endişeler,
2- Kendinizi nasıl gördüğünüzle ilgili endişeler,
3- Gelecekle ilgili endişeler,
4- Yeterince hazırlanmamakla ilgili endişeler,
5- Bedensel tepkiler,
6- Zihinsel tepkiler,
7- Genel sınav kaygısı,
başlıkları kapsamında değerlendirilerek her öğrenci için, bölümlerden aldıkları puanlara göre yorumlar yapılmaktadır.

10-) Çoklu Zekâ Envanteri:
Öğrencilerin zekâ alanlarını, gelişmişlik düzeylerini öğrenmek ve bu doğrultuda öğrenci ve velilere öneriler sunmak için hazırlanmıştır.

11-) Stres Düzeyi Ölçeği:
Öğrencilerin stres düzeylerini belirleme ve bu yönde çalışmalar yapmak için kullanılır.